Ik ben het, niet jij: waarom we vastbesloten zijn om onze relaties te saboteren

In elke relatie kom je ongetwijfeld een paar hobbels tegen. Wanneer dit gebeurt, kom je misschien in de verleiding om met je vinger naar je partner te wijzen en hem of haar de schuld te geven van je relatieproblemen. Maar jaren van studie tonen aan dat, vaker wel dan niet, je partner niet de reden is dat je op een kruispunt staat. Jij bent.

Je eigen fysiologische bedrading, biochemische samenstelling en ervaringen uit je kindertijd kunnen een relatie saboteren wanneer je het het minst verwacht. En totdat je begrijpt wat er “onder de motorkap” gebeurt – wat de problemen tussen jullie twee veroorzaakt – zul je uiteindelijk steeds weer dezelfde disfunctionele patronen herhalen.

Er zijn drie manieren waarop onze geest en ons lichaam ons in relaties tegenwerken:

1. Ons lichaam is bedraad voor cruisecontrol.
Onze bewuste geest kan slechts 40 stukjes informatie per seconde verwerken, wat betekent dat meer dan 95 procent van wat zich in onze geest afspeelt zich buiten ons bewustzijn bevindt. Deze overvloed aan informatie wordt automatisch verwerkt door de limbische en hormonale systemen van ons lichaam. Deze systemen beheersen gevoelens van liefde en verlangen, of we ons emotioneel veilig en gelukkig voelen in onze relaties, en hoe gehecht (of afstandelijk) we ons voelen ten opzichte van onze partner. Deze systemen bepalen ook wat er gebeurt als een relatie naar het zuiden gaat. Wanneer meningsverschillen en ruzies pieken, piekt het hormoon cortisol ook, waardoor er veel stress ontstaat en gevoelens van aarzeling en twijfel toenemen. Zelfs nadat jullie twee dingen hebben opgelost, blijft cortisol hangen, waardoor je twijfelt aan de stabiliteit van je relatie en waar het naartoe gaat met je partner.

2. Onze linkerhersenhelft bemoeit zich met emoties in de rechterhersenhelft.
De rechter hersenhelft speelt een centrale rol in relaties: het verwerkt onbewuste en non-verbale sociaal-emotionele informatie en het stelt ons in staat empathie te voelen voor onze partner. Twee verliefde mensen communiceren op een manier van rechterhersenhelft naar rechterhersenhelft: door in elkaars ogen te staren, elkaar vast te houden en aan te raken – wat allemaal meer intuïtief en emotioneel dan logisch is.

3. We zijn bedraad om het verleden te recreëren.
Onze ervaringen uit onze kindertijd, inclusief onze relatie met onze ouders en hun relatie met elkaar, vormen een basis voor hoe we liefde als volwassenen ervaren. Volwassenen verlangen ernaar de liefde te heroveren die ze voelden (of de liefde die ze wensten te voelen) toen ze opgroeiden, zelfs als deze fantasie niet de realiteit weerspiegelt. Als je bijvoorbeeld bent opgevoed door een alleenstaande ouder, en die ouder was altijd bezig met werk, zou je gemakkelijk kunnen zien en worden uitgeschakeld door partners die hun carrière op de eerste plaats zetten. Het vinden van een persoon die zich onbaatzuchtig op jou richt, jou de aandacht en liefde geeft waar je altijd naar hebt verlangd, vult een persoonlijke leegte. Als je je echter niet bewust wordt van dit verband, kun je je onbewust aangetrokken voelen tot mensen of ervaringen die je verleden herscheppen, zelfs als je verleden niet goed functioneerde.

Inzicht in het verband tussen verleden en heden verklaart niet alleen tot wie je je aangetrokken voelt, het geeft je ook de mogelijkheid om te veranderen. Het is ook een reddingsboei wanneer je relatie rotsachtig wordt, omdat het je zal helpen te begrijpen wat jij en je partner voelen, waar deze gevoelens vandaan komen, wat ze triggert en waarom.

****
Dr. Daniela Roher is een psychoanalytische psychotherapeut met bijna veertig jaar in een carrière die zich uitstrekt over drie landen en twee continenten. Dr. Susan E. Schwartz is een Jungiaanse analist die is opgeleid aan het CG Jung Institute en wereldwijd lezingen geeft. Samen zijn ze co-auteur van het nieuwe boek, Stellen op het kruispunt: vijf stappen om je weg terug naar liefde te vinden (januari 2012). Ga voor meer informatie naar http://www.couplesatthecrossroads.com/.